Zamki niższej rangi, sprzężone z fortyfikacjami miejskimi - zamek krzyżacki w Lęborku.
Oprócz typowych zamków, stanowiących odrębne zespoły obronne, z własnymi ufortyfikowanymi przedzamczami, zakon budował w niektórych miastach budowle, które były niejako wpisane w mury obronne tych miast. Przykładem są częściowo zachowane zamki w Lęborku (ordensburg Lauenburg) oraz Nowem nad Wisłą (ordensburg Neuenburg). Obydwie te budowle są bardzo podobne w swojej formie architektonicznej, która do wyszukanej nie należy. Były to proste budynki główne o rzucie prostokąta, w których funkcje poszczególnych pomieszczeń były zbliżone, czyli niewielka kaplica, pomieszczenie wójta, lub prokuratora, mały refektarz i dormitorium. Funkcje też były podobne, czyli typowe siedziby urzędników niższej rangi, strażnice nadgraniczne i składnice uzbrojenia na wypadek wojen, czy wypraw zbrojnych.
Dom główny zamku lęborskiego miał wymiary 11x47, był czterokondygnacyjny, z zewnętrznym drewnianym gankiem od strony dziedzińca, a ulokowano go w narożniku południowo wschodnim. Całe założenie po obwodzie miało wymiary 65x55m, czyli dość typowo jak na warownie krzyżackie, w pozostałych narożnikach posiadało wysunięte przed lico murów prostokątne baszty. Stanowiło ono zintegrowany z murami miejskim system warowny, który się jakoś specjalnie nie wyróżnił swoimi walorami obronnymi.
Zamek lęborski posiadał jeszcze jedna istotną funkcję, gdyż w obrębie jego murów znajdował się duży młyn zbożowy, co ciekawe zasilany kanałem młyńskim przeprowadzonym przez środek założenia. Do dzisiaj możemy podziwiać ciekawy oryginalny szczyt północno-wschodni. Prostokątna wieża usytuowana od strony dziedzińca, jest w istocie klatką schodową, wybudowaną w wieku XVI, gdy zamek uległ znacznej przebudowie, będąc już w posiadaniu książąt pomorskich. Historia zamku jest typowa, przechodził z rąk do rąk był niszczony, przebudowywany, ale mury zewnętrzne ocalały. W wieku XIX przebudowano go na sąd, zamurowano ostrołukowe okna, wykuto prostokątne i właściwie nie różni się od obecnie typowych pruskich budynków urzędowych, czy koszarowych. Ślady zamurowanych ostrołuków i strzelnic są jednak widoczne dla wprawnego obserwatora.
Na ostatnim zdjęciu oryginalna gotycka ściana spichlerza zamkowego.
Plany na podstawie rysunków Conrada Steinbrechta - Die Baukunst des Deutschen Ritterordens in Preussen ein Heimat-Ausweis der Deutschen im Osten.
Rysunek i aksonometria moja z 1992r
Pozwalam na bezpłatne wykorzystywanie moich rysunków do niekomercyjnych publikacji, pod warunkiem podania imienia i nazwiska autora (Jerzy Orłowski), jak również odnośnika do tejże strony.