Virtual Museum - Broń XX wieku - Bagnet brytyjski "No. 5 Mk. I"
Broń XX wieku
Bagnet brytyjski "No. 5 Mk. I"

Brytyjski bagnet wprowadzony do uzbrojenia w roku 1944 wraz z karabinem „Rifle No. 5” („Jungle Carbine”).


Tło historyczne

W roku 1944 na uzbrojenie British Army wprowadzono kolejną odmianę karabinu Lee-Enfield, mianowicie „Rifle No. 5”. Karabin ten, przeznaczony w pierwszej kolejności dla jednostek spadochronowych i dla wojsk walczących z Japończykami w Azji Południowo-Wschodniej był lżejszy i krótszy w porównaniu ze standardowym „Rifle No. 4”. Skrócenie lufy wymusiło jednak instalację dość pokaźnego stożkowego tłumika płomienia, a to z kolei uniemożliwiło korzystanie ze standardowego bagnetu No. 4. Mk. II / Mk. II* (tzw „gwoździa”). Opracowano zatem nowy model bagnetu, wyposażony tym razem w bardziej praktyczną głownię typu nożowego, wzorowaną na kształcie noża traperskiego „Bowie-knife”. Bagnetowi temu nadano oznaczenie „No. 5 Mk. I”. Jego długość całkowita wynosiła 11,875 cala (298 mm), a długość głowni - 7,875 cala (200 mm).

Nowa konstrukcja okazała się przysłowiowym strzałem w dziesiątkę. W przeciwieństwie do powszechnie krytykowanego „gwoździa” No. 4, tym razem żołnierze powitali go z uznaniem i natychmiast polubili. Bagnety te zdążyły jeszcze wziąć udział w końcowych działaniach II wojny światowej, a po niej stały się wzorcem dla kolejnych brytyjskich modeli. Co jeszcze ciekawsze, charakterystyczny kształt głowni i ostrza stal się także inspiracją dla wielu bagnetów w innych krajach (ślad tej inspiracji można dostrzec także i w radzieckich 6H3 i 6H4).

Podczas II wojny światowej, bagnety No. 5 produkowano wyłącznie na terenie Wielkiej Brytanii, w czterech firmach: Wilkinson Sword (Londyn), Viners Ltd (Sheffield), Elkington & Co (Birmingham) oraz Radcliffe (Manchester). Łącznie powstało tam 316 122 egzemplarze. Po wojnie produkował je także R.O.F. Poole (hrabstwo Dorsetshire), Sterling Ltd (Basingstoke) oraz Rifle Factory Ishapore (Indie).


Opis eksponatu:

Bagnet No. 5 Mk. 1, tzw. „drugiej odmiany” z okładzinami rękojeści mocowanymi na dwie śruby. Egzemplarz wyprodukowany przez firmę Radcliffe (widoczne oznaczenie kodowe producenta „N187”, a także znak kontroli technicznej i „strzałka” akceptacji wojskowej). Przepisowa dla tego bagnetu, oryginalna metalowa pochwa Mk. 1. Żabka w wersji dla wojsk walczących w Azji, w kolorze “Jungle Green”, wyprodukowana w 1945 roku przez firmę M. Wright & Sons Ltd z Loughborough w hrabstwie Leicestershire (widoczny stempel producenta, rok produkcji, „strzałka” odbioru wojskowego i numer AF 0261).