Przepisowy karabin Armii Brytyjskiej w latach 1915 - 1957.
Tło historyczne:
Broń stanowiła pierwszowojenną modyfikację karabinu SMLE Mk III, wprowadzonego jako przepisowy karabin Armii Brytyjskiej w roku 1907. Modyfikacja ta (wprowadzona pod koniec 1915) polegała wyłącznie na dostosowaniu broni do bardziej masowej produkcji (uproszczono m. in. celownik oraz konstrukcję podajnika naboi) i nie miała żadnego wpływu na charakterystyki taktyczno-techniczne karabinu.
Jego oficjalna pełna nazwa to: Short, Magazine Lee–Enfield Mk III*. Określenie „Short” odnosiło się do mniejszej długości całego karabinu (względem poprzednich modeli Lee-Enfield), a nie do „krótkiego magazynka” – co czasami spotyka się w polskich publikacjach. Broń słynęła zarówno z celności i szybkostrzelności, jak i charakterystycznego wyglądu ("tęponosa" obudowa wylotu lufy). Miała także największą pojemność magazynka wśród pierwszowojennych karabinów (10 nabojów). Produkowano ją początkowo w Royal Small Arms Factory Enfield, a później także przez Birmingham Small Arms Factory (BSA), London Small Arms Company (LSA) oraz w Australli w Lithgow Small Arms Factory (LSAF), a także w Indiach w Rifle Factory Ishapore oraz na licencji w USA i Kanadzie. Łącznie podczas pierwszej wojny światowej powstało ponad 5 milionów egzemplarzy SMLE Mk III / III*.
W maju 1926 oznaczenie typu broni zmieniono na: Rifle No. 1 Mk III*.
Z uwagi na znaczne zapasy tych karabinów pozostałe po I wojnie światowej, stanowiły one podstawę uzbrojenia indywidualnego żołnierzy Brytyjskiej Wspólnoty Narodów (oraz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie) także podczas II wojny światowej, chociaż od roku 1942 zaczęły być zastępowane nowszym modelem – „Rifle No. 4”.
Broń znana była w żołnierskim slangu jak „Three-oh-three” od kalibru wynoszącego 0.303 cala czyli 7,69 mm, albo jako „Smelly” [„Smrodek”], jak żołnierze ze specyficznym humorem "przetworzyli" nazwę SMLE.
Karabin SMLE dzierżył przez sto lat (!) rekord szybkiego i celnego ognia w swojej kategorii (karabinów powtarzalnych, czyli przeładowywanych ręcznie po każdym strzale). Wynosił on 38 pocisków ulokowanych w celu o średnicy 300 mm, z odległości 300 yardów (ok. 270 m) w czasie jednej minuty. Rekord ten ustanowił w roku 1914 sierżant Alfred Snoxall, instruktor wyszkolenia strzeleckiego w Szkole Strzeleckiej Hythe. Wobec braku szczegółowej dokumentacji, ten niesamowity rezultat bywał jednak kwestionowany, jako fizycznie niemożliwy do osiągnięcia. Co więcej, dowodzono także, że w tym czasie w British Army nie służył żaden sierżant Snoxall (prawdopodobnie mogło jednak chodzić o sierżanta Franka Snoxella z Loyal North Lancashire Regiment, instruktora w Szkole Strzeleckiej w latach 1913 - 1917).
Skądinąd jednak, bezdyskusyjny i potwierdzony przez świadków wynik 36 celnych trafień (czyli zaledwie o 2 mniej) w analogicznych warunkach uzyskał w 1908 roku sierżant Jesse Wallingford (również instruktor wyszkolenia strzeleckiego ze Szkoły Hythe, a przy tym złoty medalista Igrzysk Olimijskich 1908, który w roku 1915 już jako oficer został odznaczony Military Cross za walki na Gallipoli). Wynik Wallingforda został wyrównany dopiero w roku 2015.
Opis eksponatu: karabin SMLE Mk III* o numerze H20511, wyprodukowany przez Birmingham Small Arms Company w roku 1917. Był używany przez Armię Brytyjską podczas I wojny światowej. W okresie międzywojennym lub w początkowym okresie II wojny światowej przeszedł remont kapitalny z wykorzystaniem części z innych karabinów (widoczne przebicia, mające doprowadzić numery na broni do formalnej zgodności), po którym został ponownie przyjęty na stan Armii i służył podczas II wojny światowej.
Karabin nosi liczne i ciekawe oznakowania dokumentujące jego dzieje. Pod rączką zamka widoczna jest korona królewska z incjałami "G.R." (od "George Rex", czyli inicjałów króla Jerzego V panującego w roku, w któym wyprodukowano karabin). Poniżej znajduje się nazwa producenta: "B.S.A. Co" (Birmingham Small Arms Company"), rok produkcji: 1917 oraz typ karabinu: "Sht L.E." (Short Lee-Enfield) i nazwa modelu: Mk III*.
Na kabłąku spustu (od dołu) nabita jest miniaturka korony oraz "strzałka" (warto zwrócić uwagę na jej elegancką formę, typową dla czasów I wojny światowej) potwierdzająca, że broń jest własnością rządu Jego Królewskiej Mości. Na metalowej obudowie wylotu lufy znajduje się kolejna strzałka, tym razem w postaci uproszczonej, a towarzyszy jej znak kontroli technicznej ("Proof House") z datą "41", kiedy to najprawdopodobniej broń powróciła na stan brytyjskich sił zbrojnych.
Po ostatecznym powojennym demobilu, karabin został przerobiony na broń jednostrzałową (zablokowany magazynek) i sprzedany na rynek cywilny (widoczne znaki niemieckiej powojennej kontroli cywilnej). Broń obecnie pozbawiona jest cech użytkowych.
