Virtual Museum - Broń XX wieku - Bagnet brytyjski "No. 4 Mk. I"
Broń XX wieku
Bagnet brytyjski "No. 4 Mk. I"

Brytyjski bagnet kłujący, opracowany pod koniec lat dwudziestych do nowego wówczas karabinu Lee-Enfield Rifle No. 4 i używany w Armii Brytyjskiej w latach 1941-1942.


Tło historyczne

Bagnet kłujący nr 4 był wynikiem 20-letnich badań, eksperymentów i prób wojskowych mających na celu znalezienie lżejszego, poręczniejszego i tańszego zamiennika standardowego dotychczas bagnetu „Pattern 1907”. Nowy bagnet miał być pozbawiony wad poprzednika - chodziło zwłaszcza o nadmierną długość (które chociaż teoretycznie uzasadniona, okazała się w praktyce niepotrzebna), miał być także bardziej ekonomiczny w produkcji. Równocześnie, wobec planowanego zastąpienia karabinów SMLE przez nową konstrukcję (której nadano oznaczenie „Rifle No 4”), zmieniono sposób mocowania nowego bagnetu tak, by odpowiadał parametrom tego karabinu. W rezultacie, bagnet przybrał finalną i dość specyficzną postać, z głownią kłującą o przekroju krzyżowym i tulejowym mocowaniem na lufie karabinu. W listopadzie 1939 został oficjalnie przyjęty do uzbrojenia wraz z karabinem „Rifle No 4 Mk I” jako „Bayonet No 4 Mk I”.

Seryjna produkcja tych bagnetów rozpoczęła się jednak dopiero w drugiej połowie 1941 roku i trwała zaledwie kilka miesięcy. Ich jedynym producentem była fabryka firmy Singer Manufacturing Co. (słynny producent maszyn do szycia) położona w Clydebank w Szkocji, a wyprodukowane tam bagnety „No. 4 Mk. I” charakteryzowały się bardzo wysoką jakością wykonania.

W pierwszej połowie 1942 bagnet „No 4 Mk I” uznano jednak za nazbyt skomplikowany i drogi. Po wyprodukowaniu zaledwie 75 000 egzemplarzy zaprzestano jego produkcji i zastąpiono uproszczonym modelem „No 4 Mk II” (nadal będącego jednolitą odkuwką, ale z głownią o przekroju okrągłym, bez frezowania i o zdecydowanie niższej jakości wykończenia), który stał się nowym standardem wytwarzanym w milionach sztuk.


Opis eksponatu:

Bagnet No.4 Mk I wyprodukowany przez Singer Manufacturing w drugiej połowie 1941 roku (w ramach kontraktu podpisanego 9 czerwca tego roku). Egzemplarz zachowany w świetnym stanie (niewielkie ślady zużycia na głowni).

Na bagnecie widoczny jest bogaty zestaw oznakowań, typowych dla produkcji z wczesnego okresu wojny: korona królewska z inicjałami „GR” („George Rex”), oznaczenie typu „No 4 Mk I”, znak producenta „SM” (od roku 1942 zmieniony na symbol „N67”), dwie ostatnie cyfry roku produkcji ("41") i „strzałka” odbioru wojskowego.

Pochwa metalowa „Mk I” właściwa dla tego modelu bagnetu, także w znakomitym stanie z przepisową żabką.

Długość całkowita bagnetu: 254 mm (10 cali)

Długość głowni: 203 mm (8 cali). Pierwsze kilka centymetrów głowni czernione.

Średnica pierścienia mocującego: 15,1 mm (0,595 cala)