Radziecki pistolet opracowany w latach 1945 - 47 przez Nikołaja Makarowa i przedstawiony w konkursie na następcę pistoletu wojskowego Tokariewa ("TT") w ZSRR.
Tło historyczne:
Opracowanie nowego pistoletu wynikało z zasadniczej zmiany w podejściu do broni strzeleckiej w Armii Czerwonej (od 1948 - Armii Radzieckiej). Postanowiono bowiem wyposażyć żołnierzy w karabinki automatyczne strzelające nabojem pośrednim, które miały zastąpić trzy dotychczas używane rodzaje broni strzeleckiej: karabiny powtarzalne, karabiny samopowtarzalne oraz pistolety maszynowe (docelowo bronią tą stał się karabinek Kałasznikowa - AK). Co więcej, w karabinki automatyczne miano wyposażyć również młodszych oficerów, dotąd etatowo posiadających wyłącznie broń krótką jako uzbrojenie zasadnicze, To oznaczało, że odtąd ich pistolety miały pełnić tylko rolę pomocniczą (samoobrona na najbliższych odległościach oraz wymuszanie posłuszeństwa). W związku z tym założono, że nowe pistolety będą mniejsze i lżejsze od TT, zachowując jednak jego siłę rażenia (pojemność magazynka, energia pocisku i zdolność jej oddania po trafieniu w cel). Oczekiwano również większej niezawodności i lepszej celności.
Pistolet skonstruowany przez Makarowa (mocno wzorowany na Waltherze PP, czego konstruktor nie ukrywał), wygrał współzawodnictwo, w którym szczególnie imponował niezawodnością - podczas prób miał dwudziestokrotnie (!) mniej zacięć niż najlepsze w kolejności pistolety konkurencyjne. W rezultacie, został w roku 1951 przyjęty oficjalnie na uzbrojenie wojska, a następnie milicji, służb bezpieczeństwa itd, pod nazwą "9 mm Pistoliet Makarowa" ("9-мм Пистолет Макарова"), w skrócie "PM" ("ПМ"), stając się drugim (obok Kałasznikowa) symbolem radzieckiej broni strzeleckiej okresu Zimnej Wojny.
Pistolety Makarowa uczestniczyły w licznych konfliktach zbrojnych na całym świecie, były też chętnie używane przez terrorystów. Mimo, że w Armii Rosyjskiej w 2003 roku "PM" został oficjalnie zastąpiony pistoletem Jarygina ("PJa"), wciąż jest produkowany, w kolejnych zmodyfikowanych i unowocześnionych wariantach. "Makarowy" wytwarzano także w Bułgarii, w Chinach i w ówczesnej Niemieckiej Republice Demokratycznej. Pistolety niemieckie nosiły oznaczenie "Pistole M" i powszechnie uważano je za znacznie lepsze jakościowo od radzieckich "PM" z Iżewska. Broń produkcji niemieckiej łatwo można na pierwszy rzut oka odróżnić po czarnych okładkach chwytu (radzieckie "Makarowy" miału okładki brązowe z wyraźnie wytłoczoną gwiazdką). W Polsce, chcąc uniknąć kupienia licencji, opracowano własna podobną konstrukcję do tego samego naboju - nieszczególnie udany pistolet P-64 ("CZAK").
Nominalnie pistolet miał kaliber 9 mm, chociaż w rzeczywistości jest to 9,2 mm, a strzela nabojem 9,25 x 18 mm skonstruowanym przez Borysa Siemina (zwanym popularnie "nabojem 9 x 18 mm Makarowa", chociaż sam Makarow nie miał nic wspólnego z jego projektem). Z pistoletu można prowadzić celny ogień na odległość do 50 metrów, ale nabój zachowuje energię wystarczającą do zabicia człowieka na dystansie aż do 350 metrów. Magazynek ośmionabojowy.
Na początku lat sześćdziesiątych XX wieku opracowano w Tule wariant pistoletu Makarowa, nazwany TKB-023, ze szkieletem z polimerowego tworzywa sztucznego. Mimo bardzo obiecujących rezultatów prób fabrycznych, wojsko odrzuciło konstrukcję, argumentując to brakiem wiarygodnych danych o starzeniu się polimerów. Obawiano się po prostu, ze po kilku, czy kilkunastu latach pistolety - dosłownie - rozsypią się (co w świetle doświadczeń z ówczesnymi pierwszymi polimerowymi magazynkami do karabinków AK, nie było taką bezsensowną obawą...)
Opis eksponatu:
"Pistole M" o numerze seryjnym BP 3681, wyprodukowany w roku 1963 w zakładach VEB Fahrzeug- und Jagdwaffenwerk „Ernst Thälmann“ (Suhl, NRD/DDR). Kabura skórzana, również produkcji wschodnioniemieckiej.