Fiński pistolet wojskowy produkowany w latach 1937-1955. Przepisowy pistolet armii Finlandii oraz Szwecji (produkcja licencyjna) do lat 80-tych XX wieku.
Tło historyczne:
Finlandia, podobnie jak Polska uzyskała niepodległość w rezultacie I wojny światowej, a konkretnie upadku carskiej Rosji (do roku 1917 wchodziła w skład imperium jako autonomiczne Wielkie Księstwo). Nic dziwnego zatem, że jej nowo powstałe siły zbrojne, jako broń indywidualną przyjęły rosyjskie karabiny Mosina (których na terenie kraju pozostały setki tysięcy). Trudniejszą decyzją był wybór broni krótkiej dla oficerów i podoficerów. Co prawda do dyspozycji było całkiem sporo dawnych carskich rewolwerów Nagan wz. 1895, ale dowództwo wojska zdecydowanie postawiło na pistolety samopowtarzalne. Po licznych „przymiarkach” zdecydowano w końcu, że standardową bronią w tej kategorii stanie się niemiecki pistolet „Parabellum”, cieszący się w tym czasie bardzo dobrą opinią broni celnej i niezawodnej.
Ponieważ jednak okazało się, że preferowana przez Finów wersja wojskowa P-08 (o kalibrze 9 mm) nie jest dostępna w potrzebnych ilościach, zakupiono odmianę strzelającą słabszym nabojem 7,65 mm, a pod koniec lat dwudziestych zlecono Aimo Lahtiemu opracowanie nowego wzoru pistoletu, strzelającego jednak amunicją 9 mm, który miał już być produkowany w kraju w zakładach VKT (Valtion Kivääritehdas). Lahti przedstawił pierwszy prototyp już w roku 1929. Dopracowanie konstrukcji z uwzględnieniem opinii oficerów testujących broń trwało jeszcze kilka lat i ostatecznie w roku 1935 pistolet został przyjęty przez wojsko pod oznaczeniem L-35. Z uwagi na obciążenie wytwórni VKT produkcją innych rodzajów broni, wytwarzanie L-35 rozpoczęło się jednak dopiero dwa lata później, a pierwsze seryjne egzemplarze trafiły do jednostek w roku 1939, akurat na „wojnę zimową”…
Pistolet L-35 z wyglądu bardzo przypominał „Parabellum”, chociaż był od niego wyraźnie większy i cięższy. Zupełnie inaczej rozwiązane zostało natomiast działanie automatyki i współpraca części oraz podzespołów. Broń świetnie leżała w dłoni strzelca, była bardzo stabilna i celna, a co chyba najważniejsze – była doskonale dostosowana do działania w najtrudniejszych lokalnych warunkach, zwłaszcza zimowych. Jako ciekawostkę odnotować można przykładowo, że kiedy w marcu 1939 armia fińska wykonała testy porównawcze z najpopularniejszymi wówczas pistoletami wojskowymi, poprawiony Lahti L-35 okazał się lepszy od takich znakomitości, jak Colt 1911A1, czy FN High Power.
Pistolety L-35 produkowano do połowy lat pięćdziesiątych XX wieku. Łącznie powstało ich około 9 000 egzemplarzy (z czego ok 2 000 już po wojnie, ale zmontowano je z podzespołów wyprodukowanych wcześniej). Pistolety z tej ostatniej partii noszą na komorze zamkowej logo „Valmet” (nazwa producenta zmieniona po wojnie i znana do dzisiaj), ale na okładkach chwytu jeszcze stare symbole „VKT”. Ich produkcję zakończono w pierwszych latach pięćdziesiątych XX wieku, ale w roku 1985, dla uczczenia pięćdziesiątych “urodzin” pistoletu, Valmet wyprodukował jeszcze 100 sztuk specjalnej serii okolicznościowej (o numerach 50001 – 50100).
Oprócz armii Finlandii, drugim wielkim użytkownikiem były siły zbrojne Szwecji, która zakupiła w roku 1940 licencję i wyprodukowała ich ponad 80 tysięcy egzemplarzy (blisko 10 razy więcej, niż wyniosła oryginalna produkcja fińska) pod oznaczenie Husqvarna M/40. Zewnętrznie pistolety szwedzkie łatwo jest odróżnić od fińskich - mają czarne okładziny chwytu z godłem licencyjnego wytwórcy, wystający z tyłu zamka „łebek” sprężyny powrotnej i oczywiście inne oznakowania na komorze zamkowej. Co ciekawe, szwedzkie pistolety powszechnie uważa się za gorzej wykonane i bardziej zawodne niż oryginalne L-35.
Siły zbrojne Finlandii dopiero w latach osiemdziesiątych XX wieku wycofały swoje Lahti L-35, zastępując je belgijskimi pistoletami FN HP-DA. Szwedzkie M/40 służyły podobnie długo, ale jako ich następców wybrano austriackie pistolety Glock 17.
Opis eksponatu:
Pistolet Lahti L-35 ostatniej serii produkcyjnej (numery seryjne od 6800 do 9300), wyprodukowany po II wojnie światowej, prawdopodobnie w latach 1950-51, przez „Valmet” z wykorzystaniem podzespołów wojennej produkcji VKT. Broń niezgodna numerycznie (szkielet nr 8046, komora zamkowa i zamek nr 8227).
Na zdjęciu czarno-białym (wykonanym w lipca 1942) widoczny jest podporucznik Gustafson ze swoim Lahti L-35. Autorem zdjęcia jest wojskowy fotograf E. Nurmi, a samo zdjęcie pochodzi z zasobów www.SA-kuva.fi (nr kat. 101437, domena publiczna).
Artykuł (mojego autorstwa) o pistolecie Lahti L-35, zawierający sporo ciekawostek związanych z tą bronią, jest dostępny pod tym linkiem: Lahti L-35, czyli „Parabellum” na sterydach.