Amerykański czołg lekki (według oficjalnej klasyfikacji: "Opancerzony pojazd zwiadowczy / powietrznodesantowy szturmowy" ("Armored Reconnaissance / Airborne Assault Vehicle"), używany w latach 1969 – 1991.
Tło historyczne:
W drugiej połowie lat pięćdziesiątych, decydenci US Army uznali, że ówczesny standardowy czołg lekki M41 „Walker Bulldog” (następca M24 „Chaffee”) powinien niebawem zostać zastąpiony nowym pojazdem. Przygotowane wymagania kładły szczególny nacisk na możliwość zwalczania najnowszych radzieckich czołgów.
Ponadto zażyczono sobie, aby nowy pojazd mógł pokonywać głębokie przeszkody wodne bez specjalnego przygotowania (czyli pływać), a także mieć możliwość transportu drogą lotniczą i desantowania na spadochronach.
Równoczesne spełnienie tych wszystkich wymagań było niemożliwe w „klasycznym” czołgu, dlatego konstruktorzy z firmy Allison (która otrzymała kontrakt na budowę prototypu) podeszli do tematu w sposób mocno nieszablonowy. Ich pojazd w niczym nie przypominał wcześniejszych wspomnianych amerykańskich czołgów lekkich M24 - M41. Niewielką (relatywnie) masę osiągnięto stosując do budowy kadłuba płyty ze stopów aluminium (wieża pozostała stalowa). Z kolei wymóg pływania wymusił zaprojektowanie dużego objętościowo kadłuba, którego integralną część stanowiły elementy wypornościowe ze spienionego tworzywa sztucznego (do pływania podnoszono także brezentowy parawan, zwiększający wyporność). Podobnie nowatorskie było podejście do uzbrojenia - zastosowano krótkolufowe działo kalibru 152 mm, strzelające zarówno amunicją konwencjonalna, jak i będące równocześnie wyrzutnią przeciwpancernych pocisków kierowanych MGM-51 "Shillelagh".
Pojazd produkowano w latach 1966 - 1970 (łącznie 1 700 sztuk) pod oznaczeniem M551 "Sheridan" (nazwa pochodzi od generała kawalerii Philipa Sheridana, walczącego po stronie Unii w czasie wojny secesyjnej 1861 - 1865).
Pierwszym zastosowaniem bojowym M551 była wojna w Wietnamie (1969 - 1973), a ostatnim - operacje "Desert Shield" / "Desert Storm" w Kuwejcie w 1990-1991. Jedynym użytkownikiem M551 były siły zbrojne USA.
W Wietnamie M551 przez długi czas nie mogły pozyskać zaufania załóg – powszechnie uważano je za "przekombinowane" i bardzo podatne na awarie. Były po prostu zbyt delikatne jak na trudne warunki klimatyczne południowo-wschodniej Azji. Szybko przekonano się też, że pociski "Shillelagh" nie mają tam żadnego zastosowania (partyzanci VietCongu raczej nie mieli czołgów), natomiast działo 152 mm okazało się być morderczo skuteczne, gdy strzelało do atakującego przeciwnika specjalnymi kartaczami M6252 "Beehive" (każdy zawierał blisko 10 tysięcy małych stalowych strzałek). Paradoksalnie więc, zaawansowany system kierowania pociskami stanowił tylko zbędne obciążenie, a załogi używały dział jako gigantycznych strzelb-śrutówek.
Warto odnotować, że w późniejszych latach "Sheridany" używane w innych miejscach świata, nie sprawiały już nadmiernych kłopotów, chociaż gdy w 1991 wycofywano z uzbrojenia ostatnie M551, żołnierze rozstawali się z nimi bez żalu. Jako ciekawostkę warto także odnotować, że dopiero w tym ostatnim roku ich służby (!), podczas operacji „Desert Storm” pierwszy i jedyny raz użyto bojowo pocisku "Shillelgah", niszcząc iracki czołg.
Opis eksponatu:
M551 „Sheridan” o numerze 12F40869 i nazwie własnej "Body Count", z plutonu (Troop) „B”, 1 Squadron, 11 Armored Cavalry Regiment, Wietnam (rejon Tam-Ky), marzec 1971.
Model w skali 1/35, zestaw Academy.
