Virtual Museum - Broń XX wieku - Rewolwer Webley Mk IV (0.380")
Broń XX wieku
Rewolwer Webley Mk IV (0.380")

Brytyjski rewolwer podwójnego działania (samonapinanie / napinanie ręczne kurka) opracowany w wytwórni Webley & Scott Ltd z Birmingham, w latach dwudziestych XX wieku.


Tło historyczne:

Broń miała stać się następcą brytyjskiego przepisowego rewolweru oficerskiego Webley Mk VI z lat I wojny światowej (o imponującym kalibrze 0,455 cala = 11,56 mm). Przyczyną opracowania były uwarunkowania ekonomiczne - dotychczasowe rewolwery Mk VI, a zwłaszcza "artyleryjska" amunicja do nich, były zbyt drogie w okresie powojennych problemów finansowych British Army, więc wojsko postanowiło wprowadzić rewolwery o mniejszym kalibrze - 0,38 cala (9,65 mm).

Webley rozpoczął prace projektowe bez sformalizowanego kontraktu (na zasadzie "dżentelmeńskiego porozumienia"), co doprowadziło do nieprzyjemnej sytuacji, gdy Królewska Wytwórnia Broni Strzeleckiej w Enfield, niebawem opracowała prawie identyczny rewolwer, nazwany "Enfield No. 2". Ponieważ Armia Brytyjska zdecydowała o przyjęciu rewolweru z wytwórni państwowej, Webley wytoczył rządowi brytyjskiemu proces domagając się odszkodowania z tytułu "poniesionych kosztów, które wykorzystano w innym projekcie". Po kilku latach zawarto ugodę, w ramach której władze częściowo uznały roszczenia, ale wzajemne relacje oziębiły się i droga do kontraktów dla wojska została zamknięta. W tej sytuacji, Webley rozpoczął produkcję swojej broni na rynek cywilny oraz dla policji (irlandzkiej oraz kolonialnej).

Po wybuchu II wojny światowej okazało się, że Enfield (produkujący też inne rodzaje broni) nie jest w stanie wyprodukować niezbędnej liczby wojskowych rewolwerów. W tej sytuacji rząd "przeprosił się" z Webley'em i zamówił wielkoseryjną produkcję modelu Mk IV na potrzeby sił zbrojnych i od roku 1942 rewolwery Webley Mk IV były już powszechnie używane w wojskach Wspólnoty Brytyjskiej i siłach sojuszniczych (w tym Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie). Łącznie wyprodukowano ponad 170 tysięcy egzemplarzy, a na potrzeby organizacji wywiadowczo-dywersyjnych (szczególnie SOE, nie podlegającej Siłom Zbrojnym) wytwarzano także łatwiejszą do ukrycia wersję rewolweru ze skróconą lufą.

Po II wojnie światowej rewolwery Webley dość szybko znikły z uzbrojenia wojsk brytyjskich (chociaż oficjalnie wycofano je dopiero w 1963), ale do dzisiaj można je spotkać w użyciu w różnych krajach świata, gdyż dość powszechnie uważane są za broń doskonale dopracowaną, niezawodną, ergonomiczną i bardzo celną. Z tym także wiąże się pewna ciekawostka dotycząca oznakowania broni - ponieważ wyroby firmy Webley & Scott zawsze słynęły z wysokiej jakości, którą ciężko było utrzymać w warunkach masowej produkcji wojennej, stąd na rewolwerach Mk IV produkowanych w tym okresie nabijano na szkielecie napis "War Finish", będący swoistym usprawiedliwieniem.


Opis eksponatu:

Rewolwer Webley Mk IV wyprodukowany w latach II wojny światowej (prawdopodobnie w 1944), numer seryjny 136665. Broń używana w British Army (strzałki odbioru wojskowego), obecnie pozbawiona cech użytkowych.